Yerba mate a odchudzanie

Mate zawiera dużo magnezu, manganu i potasu - połączenie bardzo korzystne, jeżeli stosujesz dietę wysokobiałkową, zaburzającą równowagę elektrolitową organizmu lub gdy stosujesz środki przeczyszczające. Zawiera też polifenole podobne do tych w zielonej herbacie. Kofeina jako taka nie stymuluje chudnięcia, jedynie go wspomaga, zwiększając aktywność grubaska…

Aby pić Yerba mate...

Do przygotowania yerba mate powinieneś posiadać:
* Naczynko zwane "MATE"
* Rurkę zwaną "BOMBILLA", przez którą pije się napój
* Termos, który zapewnia stałą temperaturę napoju oraz
* jeden z gatunków Yerba Mate...
* Klasyczny smak Yerba Mate smakuje lepiej gdy zaopatrzysz się w DULCE DE LECHE - pyszny krem o smaku tofi, krówki, karmelu

Yerba mate i człowiek:)

Yerba mate - on polubił

Pierwszy raz z mate zetknąłem się w Montevideo w Urugwaju. Nie mogłem uwierzyć własnym oczom. Niemal każda mijana na ulicy osoba w jednej ręce niosła termos, a w drugiej małą tykwę z wystającą metalową słomką. Byłem zaskoczony, gdyż nigdy wcześniej nie słyszałem o czymś takim. Później dowiedziałem się, że zwyczaj picia mate celebrowany jest codziennie przez kilkadziesiąt milionów ludzi w kilku krajach Ameryki Południowej. Znany jest też w krajach arabskich, głównie w Syrii i Libanie.

Yerba mate jest dla przeciętnego Argentyńczyka, Paragwajczyka czy Urugwajczyka tym, czym herbata dla Anglika lub kawa dla Brazylijczyka. Może nawet czymś więcej, bo trudno sobie wyobrazić mieszkańca któregoś z tych państw bez małego, pękatego naczyńka, czyli mate, bez stalowej bombilli (czyt. bombizi) i termosu z gorącą wodą.

Ta tajemnicza używka to po prostu sproszkowane liście ostrokrzewu paragwajskiego, uprawianego głównie w północno-wschodnich prowincjach Argentyny, wschodnim Paragwaju i południowej Brazylii. Pierwsze wzmianki o tym napoju pochodzą z 1592 roku. Plemiona Guaraní piły napar z ostrokrzewu filtrując płyn za pomocą warg i zębów. Do upowszechnienia się zwyczaju bardzo przyczynili się jezuici, którzy „opatentowali” praktyczny sposób parzenia i picia napoju przez słomkę zakończoną filtrem. Misjonarze ci założyli też pierwsze plantacje yerby w 1670 r. Niemałą rolę w historii yerba mate odegrali polscy imigranci, którzy po osiedleniu się w prowincjach Misiones i Corrientes założyli tam plantacje tej rośliny. Po dziś dzień popularne marki yerby produkowane są przez potomków Polaków.

Picie mate to nie tylko zaspokajanie pragnienia, ale też ważny codzienny rytuał. Po wsypaniu zmielonego zioła do mate i włożeniu bombilli całość zalewa się gorącą, ale nie wrzącą wodą. Nalewa zawsze gospodarz i wszyscy piją kolejno z tego samego naczynia. Każda osoba opróżnia tykwę i oddaje gospodarzowi. Ten dolewa gorącej wody i podaje następnemu gościowi. Mate serwowana jest tak długo, dopóki nie podziękuje ostatnia osoba. Zaproszenie na mate rozumiane jest jako rodzaj akceptacji w środowisku.

Moje pierwsze kontakty z mate były dosyć niezręczne. Nie wiedziałem, że jeżeli oddając pustą tykwę nalewającemu powie się „dziękuje”, to w następnej kolejce już się więcej nie dostanie. Zawsze grzecznie dziękowałem i potem dziwiłem się, że wszyscy piją dalej, a ja już nie dostaję. Później nauczyłem się różnych zwyczajów związanych z tym napojem. Będąc gospodarzem ceremonii należy na przykład pamiętać, aby zawsze podawać mate z bombillą skierowaną w stronę gościa. Napój można pić gorzki (sposób tradycyjny), słodzony, z dodatkiem innych ziół, czy też, jak w gorące dni w Paragwaju, na zimno z lodem i ziołami, jako tereré.

Ostatnio coraz częściej widzę mate i bombille w sklepach z herbatami. Można tam też kupić różne gatunki yerby. Zachęcam do spróbowania. Trzeba bowiem wiedzieć, że napój ten jest podobno bardzo zdrowy (choć są i tacy którzy twierdzą wręcz odwrotnie, ale zwykła herbata też budzi kontrowersje). Choć zawiera mniej kofeiny niż kawa czy herbata, yerba mate ma właściwości pobudzające. W Argentynie kierowcy montują w samochodach specjalne zestawy umożliwiające picie po drodze. Pomaga to ponoć nie zasnąć podczas jazdy. Muszę przyznać, że rzeczywiście coś w tym jest. Spróbujcie sami.

Bartek Fabiszewski
źródło: http://www.geozeta.pl/artykuly,,96

Yerba mate zachowuje młodość!

Prócz walorów smakowych Yerba Mate posiada również silne właściwości antyutleniające, przez co pozwala zachować nam młodość i zdrowie.

Występujące w Yerba Mate kwasy polifenolowe: głównie kwas chlorogenowy, neochlorogenowy i kryptochlorogenowy oraz kwas ursolowy posiadają właściwości antyutleniające silniejsze od kwasu askorbinowego (witaminy C).

Kwas chlorogenowy

Wyżej wymienione kwasy oraz zawarte w Yerba Mate flawonoidy (m.in. rutyna, kwercetyna) hamują utlenianie LDL (utlenianie LDL może prowadzić do zawału mięśnia sercowego i udaru mózgu). Co więcej, związki te posiadają zdolność „wyłapywania” wolnych rodników, które powodują liczne niekorzystne reakcje w komórce takie jak utlenianie kwasów nukleinowych, białek czy lipidów, co może przyczyniać się do powstawania chorób degeneracyjnych.

Antyutleniacze (polifenole, flawonoidy) odgrywają ogromną role w utrzymaniu prawidłowego stanu zdrowia. Ostatnie doniesienia naukowe sugerują, że właściwości antyoksydacyjne odgrywają ważna role w ochronie przed nowotworami, miażdżycą i chorobami serca, jak również hamują proces starzenia się organizmu.

Liczne badania naukowe dowodzą, że antyoksydanty pochodzące z Yerba Mate w dużym stopniu przyczyniają się do redukcji ryzyka zachorowania na różnego rodzaju nowotwory i choroby serca oraz opóźniają procesy starcze komórek.

Porównanie zwartości substancji antyutleniających w wybranych roślinach:

Wykres zawartości polifenoli w czerwonym winie, herbacie oraz Yerba Mate (Life Sciences 77 (2005) 345–358)

Zdolność wyłapywania rodników przez wina, herbaty i Yerba Mate (Life Sciences 77 (2005) 345–358)

Pomiar fluorescencji krwi pobranej od trzech zdrowych osób przed i po podaniu ekstraktu z Yerba Mate. Zmiany fluorescencji odzwierciedlają ilość utlenionych cząsteczek lipoproteiny (LDL). Spadek fluorescencji po podaniu Yerba mate wyraźnie sugeruje właściwości hamujące utlenianie LDL!

(BIOCHEMICAL AND BIOPHYSICAL RESEARCH COMMUNICATIONS 224, 338–344 (1996) ARTICLE NO. 1030)

źródło: http://www.yerbamate.com.pl/content/view/20/51/

Yerba mate i gościnność

Nie pisane prawo na rozległych terenach Argentyny , Brazylii i Paragwaju mówi , że zbliżając się na odludziu do nieznanych sobie osobników powinno się klaskać w dłonie . Oznacza to mniej więcej to, że nie mamy w rękach broni a nasze zamiary są pokojowe. Ludzie zamieszkujący rozległe dorzecze Parany i inne niezamieszkane przez osadników tereny , swoją gościnność okazują przez podanie gościom yerba mate. Ceremonia wspólnego picia mate ma charakter rytualny i jest traktowana bardzo poważnie przez wszystkich ludzi na terenach Argentyny, Brazylii, Chile i Paragwaju.

Właściwości Yerba mate

Yerba mate pod względem zawartych składników, była już badana wiele razy, chociaż jej właściwości nadal nie są powszechnie znane. Na jej skład decydujący wpływ ma region, w którym roślina wzrasta, fakt czy rośnie w stanie dzikim czy na plantacji, jej czystość, metody zbioru i przerobu. Pierwsze badania analityczne przeprowadzone były już w roku 1836. Przeprowadzone później analizy dały podobne rezultaty, a ewentualne rozbieżności mogły wynikać z jakości próbek i rodzajów yerba mate.

Przykładowe dane (w 100gr) jednego z gatunków Yerba Mate:

Glukoza		0.59 gr
Sacharoza		2.77 gr
Proteiny		2.14 gr
Kofeina		0.85 gr
Witamina C		5.11 mg
Witamina B1		1.48 mg
Witamina B6		0.94 mg
Wapń		80.9 mg
Fosfor		45.9 mg
Żelazo		2.2 mg
Magnez		58.6 mg
Sód		14.1 mg
Potas		100.6 mg

Terminy związane z Yerba Mate

Apostoles - miasto prowincji Misiones znanej z plantacji yerba mate , głowna ulica miasta to Polonia
canchado - kolejny etap w procesie przetwarzania liści, polegający na grubym ich zmieleniu
cebar el - przygotowywanie mate
cebador - mistrz ceremonii przygotowywania yerba mate
chá-mate - mate cocido
ca’a - yerba mate w języku Guarani
chimarrao - yerba mate
canchada - półprodukt w procesie produkcji yerba mate; liście ostrokrzewu paragwajskiego wysuszone, bardzo grubo mielone
compuesta - yerba mate z dodatkiem innych ziół w tym mięty, lipii, tymianku , cedru lub rumianku
congonha - yerba mate
de leche - mate z mlekiem
dulce - mate z cukrem
erva mate - yerba mate w Brazylji
erveira - yerba mate
galleta -mate o okrągłym spłaszczonym kształcie
guampa - mate zrobiona z bydlęcego rogu
herba - zioło
hervea - yerba mate
Ilex paraguayensis - łacińska nazwa ostrokrzewu paragwajskiego
lavado -mate po wielu dolewkach wody, bez smaku , fusy
kkiro - mate
kali chaye - yerba mate
mate - tykwa łac.(Lagenaria vulgaris) - naczynie do picia naparu z yerby
matero - osoba przygotowująca mate
mate con bobilla - wspólne picie mate ,rytuał
pava - czajniczek
palo santo - drewno z którego wykonuje się naczynie do picia mate
Paraguay cayi - yerba mate
poro -mate o wydłużonym kształcie, przypominającym gruszkę
picaflor - koliber maleńki ptak zamieszkujący okolice dziko rosnących ostrokrzewów paragwajskich
reducciones - misje jezuickie plantacje yerba mate
siorbak - osoba , która siorbie przy piciu yerby -bardzo normalna sprawa
surubi - ryba potwór z Górnej Parany
tereré - yerba mate zalana zimną wodą, czasem pita z lodem, ziołami, limonką lub innymi owocami
yerba mate - wysuszone, zmielone liście ostrokrzewu paragwajskiego przygotowane do robienia naparu;
tostada - yerba mate poddana procesowi prażenia
Tierra Colorada - Czerwona Ziemia , zamieszkiwana przez polskich osadników część prowincji Misiones
yerbera - pojemnik do przechowywania yerba mate
yarara - jadowity wąż z dorzecza Parany
yacare - kajmany
zapecado - proces przetwarzania ściętych liści , polega na krótkotrwałym ich podgrzewaniu do wysokiej temperatury 470°C

źródło: http://www.yerbastory.pl/slownik/

Bombilla

bombilla - rurka przez którą pije się mate, najczęściej ze stali nierdzewnej lub srebra -prosta lub wygięta

Uprawa Yerba-mate

Yerba-mate jest krzewem, pochodzącym od drzew rosnących w Południowo Amerykańskim lesie tropikalnym.

Hodowlana Yerba-mate to roślina średniej wielkości (mimo, ze w naturze może osiągać nawet kilkanaście metrów wysokości) przycina się ją gdy osiąga wysokość 3 – 6m.

Yerba mate ma twarde, lśniące liście o ostrych, ząbkowanych krawędziach! Nazywa się ją również „wiecznie zielonym krzewem” z uwagi na fakt iż liście pozostają na roślinie przez trzy lata.

W zależności od rodzaju liście różnią się od siebie kształtem i długością.

Yerba mate kwitnie w okresie pomiędzy październikiem a grudniem. Kwiaty pojawiają się u podstaw liści na grubszych gałęziach.

Owocami są maleńkie jagody dojrzewające pomiędzy styczniem a marcem.Każdy owoc zawiera od 4 do 8 żółtych nasion.

Olbrzymim wyzwaniem w procesie „oswajania” yerba mate były właśnie nasiona a ściślej ich przydatność w procesie wysiewu! 80% zarodków występujących w naturze – nie było w stanie wydać plonu!

Jezuici musieli zadowolić się skromnym wynikiem 20 % ukorzeniających się zarodków rośliny. Ta anatomiczna właściwość przez wiele lat stała na przeszkodzie w rozwoju plantacji Yerba mate!

Dziś hodowla tego krzewu jest zdecydowanie bardziej wydajna! Obecnie na rynku Ameryki Południowej jest dostępnych około 200 marek pod jakimi jest sprzedawana Yerba mate! Każda z tych marek różni się od siebie w pewnie sposób, swoim charakterem co ma znaczący wpływ na smak i właściwości naparu!

Wiecznie zielone plantacje Yerba Mate oraz ich dziko rosnące odmiany występują jedynie między 18 i 30 równoleżnikiem półkuli południowej : między Oceanem Atlantyckim na wschodzie do rzeki Paraguay na zachodzie , w dorzeczu rzeki Parana i Uruguay oraz w przy jej dopływach. Pojedyncze dziko rosnące ostrokrzewy znajdują się również w Brazylii ale ich liczbę natura ograniczyła do miejsc gdzie występuje subtropikalny klimat z średnimi temperaturami 20 -23 stopni Celsjusza oraz z opadami ok .1500 mm/rocznie .Cały region występowania krzewu zamyka się w granicach północno-wschodniej Argentyny , Paragwaju i południowej Brazylii . Gleby na których rośnie ostrokrzew są bardzo żyzne w sole mineralne, fosfor i żelazo .Dokonywane próby uprawy ostrokrzewu na terenie Azji i Afryki nie przyniosły oczekiwanych rezultatów .

źródło: http://www.yerbastory.pl/uprawabotanika/

Przygotowanie yerba mate na zimno - terrere

Picie terere to najbardziej popularny sposób na pragnienie w Paragwaju:)

Do yerba mate na zimno musimy użyć bardzo zimnej wody - im zimniejsza, tym lepiej. Dobrze zrobiona terere jest tym smaczniejsza, czym woda jest zimniejsza. Do naczynka wsypujemy susz do 3/4 objętości, dokładamy cytrynę i wlewamy odrobinę soku owocowego. Tak przygotowana podczas upałów yerba, skutecznie gasi pragnienie i uzupełnia nasze organizmy w mikroelementy.

źródło:http://www.yerbamarket.com/info_pages.php?pages_id=9?osCsid=78357350d80f565aa86d59d91c51ec91

Jak przygotować Yerba Mate?

Do przygotowania yerba mate potrzebne są: drewniany paragwajski kubek albo argentyńska tykwa oraz bombilla, czyli specjalna metalowa rurka zakończona łyżeczką z sitkiem.

Aby przygotować yerba mate na sposób południowoamerykański, należy:

1. Drewniany kubek lub tykwę wyparzyć wrzątkiem.

2. Nasypać do niego suchej yerby .

3. Dodać ulubionych ziół, np. rumianku, mięty, anyżku itd. (tak, żeby w sumie kubek był wypełniony w 2/3 wysokości).

4. Zatykając koniec rurki kciukiem, wkręcić ją w suchą yerbę i umieścić w kubku tak, żeby sitko znajdowało się tuż nad dnem po przeciwnej stronie, a rurka przy wylocie z kubka opierała się o jego brzeg.

5. Przygotować gorącą wodę o temperaturze ok. 80° (taką, jakiej się używa do zaparzania kawy rozpuszczalnej). Wlać wodę do termosu i go zamknąć.

6. Do kubka lub tykwy z suchą yerba mate nalać prawie do pełna wody z termosu i zostawić na tak długo, aż woda wsiąknie. To pierwsze zalanie nazywa się para Santo Tomas, czyli dla Świętego Tomasza. Sucha yerba tak wciąga w siebie wodę, jakby naprawdę wypijał ją niewidzialny Święty.

7. Kiedy św. Tomasz wypije swoje, dolewamy z termosu dwa-trzy łyki wody i pijemy. Ostrożnie, bo będzie gorące. Kiedy w rurce zabulgocze powietrze, znów dolewamy kilka łyków wody i pijemy. A potem znów dolewamy i pijemy.

8. Tradycja obowiązująca w Ameryce Południowej mówi, że yerba mate pije się wspólnie, w grupie osób, przy czym kubek z rurką jest tylko jeden - i krąży on z rąk do rąk. Jedna osoba trzyma termos i dolewa wody. W praktyce wygląda to więc tak, że kubek wraca zawsze do tej samej osoby trzymającej pieczę nad termosem i gorącą wodą, a ta osoba, po każdorazowym dopełnieniu kubka z yerba mate wodą, podaje go następnej osobie.

9. Co nie znaczy, że nie można yerba mate pić samemu

źródło: http://beatapawlikowska.com/kitchen,list,760.html

Jaką mate kupić?

Radzę kupić tradycyjną mate z tykwy, gdyż dobrze przechodzi smakiem yerby i z czasem dojrzewa. Jedyną zaletą metalowej mate jest to, że dobrze sprawdza się w podróży. Ja jednak wolę tykwę.

Nową tykwę trzeba odpowiednio przygotować. Najpierw napełnia się ją yerbą, potem zalewa gorącą wodą i pozostawia na jeden dzień. Następnie należy wyrzucić zawartość, opłukać mate i wyskrobać resztki włókien ze ścianek tykwy. Potem trzeba powtórzyć cały proces, czyli jeszcze raz napełnić yerbą, zalewać wrzątkiem i odstawić naczynie na jeden dzień.

Gdy już uzależnimy się od tego energetyzującego napoju, warto pomyśleć o termosie. W Ameryce produkowane są termosy do mate wyposażone w specjalną rurkę do nalewania wody. Jednak zwykły termos też świetnie nadaje się do tego celu. Termos szczególnie przydatny jest w czasie podróży, a widok ludzi z termosem w ręku nie jest niczym niezwykłym na ulicach Buenos Aires czy Montevideo.

źródło: http://www.ushuaia.pl/yerba/jak

Działanie Yerba Mate

Yerba mate nie ma żadnych substancji mogących prowadzić do uzależnienia ani takich, które w jakikolwiek sposób mogłyby być szkodliwe dla organizmu.

Yerba mate podnosi odporność organizmu, polepsza trawienie, zwiększa koncentrację, czyści krew i usuwa z niej substancje toksyczne, balansuje układ nerwowy, przywraca młodzieńczy kolor włosów, opóźnia starzenie się, niweluje zmęczenie, pobudza umysł, odchudza, wzmaga siły, zmniejsza stres i zwalcza bezsenność. Ma właściwości stymulujące, przeczyszczające, ściągające, moczopędne, napotne i przeciwgorączkowe. Zawiera witaminy i minerały: A, C, E, B-1, B-2 (czyli ryboflawinę) i B-complex; karoten, kwas pantotenowy, biotynę ? czyli witaminę H, magnez, wapń, żelazo, sód, potas, mangan, krzem, fosforyty, siarkę, cynk, kwas chlorowodorowy, chlorofil, cholinę oraz inozyt.

Pobudza tak jak kawa, ale nie jest to efekt działania kofeiny. Aktywna substancja yerba mate, niepodobna do żadnej wcześniej odkrytej, to mateina. Stymuluje układ nerwowy, ale ? odwrotnie niż kofeina i teina (znajdująca się w herbacie) - nie wywołuje przy tym uzależnienia. Nie ma żadnych przeciwwskazań dla spożywania yerba mate.

źródło: http://beatapawlikowska.com/kitchen,list,759.html

Ostrokrzew paragwajski

Ostrokrzew paragwajski, Ilex paraguariensis, to drzewo z rodziny ostrokrzewowatych (Aquifoliaceae). W stanie naturalnym w ciągu 25 lat osiąga do 15 m wysokości, uprawiane — 3–6 m. Kwitnie od października do grudnia. Liście są podłużne, zimozielone i błyszczące, do 5 cm długości, na brzegach falisto karbowane; drobne, żółtawe, 4-krotne kwiaty są skupione w pęczkach wyrastających z kątów liści; owoc — fioletowoczerwony pestkowiec z kilkoma nasionami. Obszar występowania, zarówno naturalnych jak i uprawianych drzew, ogranicza się do Ameryki Południowej, w strefie pomiędzy Oceanem Atlantyckim i rzeką Paragwaj oraz pomiędzy 18°S i 30°S. Liście zawierają kofeinę i teobrominę, alkaloidy o działaniu pobudzającym układ nerwowy.

źródło: http://www.ushuaia.pl/yerba/co

Co to jest Yerba mate?

Yerba mate jest spożywana głównie w Argentynie, Brazylii, Paragwaju i Urugwaju. Jest odpowiednikiem naszej poczciwej czarnej herbaty, bez której trudno wyobrazić sobie spotkanie towarzyskie. O ile kulturową rolę yerby można porównać z herbatą czarną w Polsce, o tyle jej smak kojarzy się raczej z herbatą zieloną, choć prawdziwi miłośnicy yerby twierdzą oczywiście, że jest o wiele lepsza. Oba napoje są gorzkie, choć, trzeba przyznać, że jest to gorycz innego rodzaju. We wspomnianych na początku krajach yerbę pije się wręcz nałogowo, o czym najlepiej świadczą liczby: na głowę jednego mieszkańca Argentyny rocznie przypada prawie 7 kilogramów mate (2004).

źródło: http://www.ushuaia.pl/yerba/co